در این مقاله سعی داریم در مورد مسئله ازدواج فامیلی و اینکه دین مبین اسلام چه نظری در رابطه با ازدواج فامیلی دارد مبحثی را داشته باشیم.

ازدواج امری خداپسندانه، شرعی و قانونی است که پیامبراکرم بسیاربرآن تاکید داشت و از بایدهای رابطه غیرمحارم دردین اسلام به شمار می رود. برای رسیدن به بهترین نتیجه عاقلانه درهر امری باید آن امر را به طور پایاپای و همسو از دو منظرعلم و دین مورد بررسی قرارداد تا این دو مهم در مقابل یکدیگر قرارنگیرند وعلاوه برتعمیم دادن یکدیگر موجب تکمیل یکدیگر در راستای نتیجه مطلوب موضوع مربوطه شوند. یا حداقل میزان احتمال نتیجه نامطلوب به صفر نزدیک شود.

بررسی ازدواج مناسب از دو منظر مهم دین و علم

 در اسلام ازدواج مسلمانان با محارم وغیرمسلمانان ازلحاظ بعضی قوانین شرعی و عرفی صحیح نیست و این مخالفت ریشه درآیات و روایات دارد. مخالفت اسلام در ازدواج بامحارم قاطعانه وحرام می باشد که براین اساس ازدواج فامیلی باغیرمحارم اقوام بلامانع می شود ودین با آن مخالفتی ندارد. تنها درآیات و روایات سخن از پرهیز از ازدواج فامیلی به میان آمده است. برای مثال از پیامبر(ص) نقل شده است که:《 با غریبه ازدواج کنید تا فرزند ضعیف نیاورید》از این حدیث از پیامبر نقل شده که علی (ع) ایشان را شهر علم میداند در میابیم که ازدواج کردن با بستگان خلاف دستورات دین نیست ومانعی ندارد اما برای ظاهرنشدن معایب ازدواج فامیلی سفارش به ازدواج باغیرهم خون شده است که درروایتی دیگرامام صادق بیان میدارند《بابستگان نزدیک نپیوندید چرا که فرزند ضعیف به وجود می آید》که این روایت نیز درعمق و معنای مطلب به بالا بودن احتمال خطر در لقاح نطفه های ازدواج فامیلی بابستگان نزدیک دارد. درعین حال مخالفتی با ازدواج فامیلی درآن نیست.

ازدواج فامیلی از دیدگاه و شواهد علمی

از منظر علم ازدواجی، ازدواج فامیلی محسوب می شود که طرفین دریکی از چهار نسل گذشته حداقل یک جد مشترک داشته باشند و دانشمندان ازدواج و پیوستن به افراد نزدیک در اقوام را صحیح نمی دانند وحتی گاهی آن را ممنوع تشخیص می دهند. طبق نتایج تحقیقات به عمل آمده درحوزه ژنتیک تعداد فرزندان ناقص الخلقه و معیوب یا عقب مانده جسمی و ذهنی ازنظر ژن های معیوب حاصل از ازدواج فامیلی بیش از ازدواج غیرفامیلی است. بخصوص اگر ازدواج فامیلی دوسویه باشد و طرفین از هر دو طرف با یکدیگر نسبت داشته باشند احتمال تولد این گونه فرزندان بالاتر نیز می رود. اگرچه درعین حال تولد این چنین فرزندانی درهمه خانواده ها سنخیت ندارد مانند نتیجه ازدواج حضرت علی (ع) باحضرت فاطمه (ص) که فرزندانی نیرومند و رشید به جامعه تقدیم شد و تنها یک احتمال محسوب می گردد.

تشخیص عوارض ازدواج فامیلی از طریق آزمایش

 عوارض ازدواج فامیلی به وسیله آزمایشات و روش هایی خاص می توان حتمی بودن یا فقدان این احتمال را تشخیص داد. یکی از آزمایشاتی که خطرات احتمالی را در لقاح ژن ها بررسی میکند، تکنیک(NGs)است و برای زوجینی که از دو طرف فامیل هستند واحتمال خطر وجود دارد بسیار مناسب است. ژن های زن و مرد در یک نوبت آزمایش، تعیین توالی شده و جهش های بیماری زایی که زوجین ناقل آن اند به منظورجلوگیری از تولدفرزند معیوب مشخص میشود. جهش های مشابه در زوجین با استفاده از روش(pGD) قبل از لانه گزینی نطفه ها تشخیص داده می شود و برای تشخیص بیش از۱۰۰ نوع بیماری ژنتیکی کاربرد دارد. بنابراین زوجین به خصوص زوجین که نسبت دوسویه دارند قبل از پیوند شویی باید به دکتر متخصص مربوطه مراجعه کرده تا درصورت تشخیص علائم نامطلوب از ازدواج فامیلی با یکدیگر بپرهیزند.

آیا ازدواج فامیلی از احتمال طلاق میکاهد؟

اما در هر حال برای یک ازدواج خوب شناخت هنوز هم نقش اساسی ایفا میکند. مشاوره ازدواج میتواند در این گونه مواقع راهگشای گره های کور تردید ها و دودلی های اوایل آشنایی باشد. حتی اگر ازدواج فامیلی باشد دلیلی ندارد که بگوییم به مشاوره قبل از ازدواج نیازی نیست. شناختی که افراد در نسبت های خانوادگی بدست میاورند به کل با اطلاعاتی که افراد  برای یک انتخاب آگاهانه بدان نیاز دارند متفاوت است. البته یکی از دلایل انگیزه های بیشتر افراد برای ازدواج فامیلی همین حس شناخت بیشتر افراد از یکدیگر است. اما آمار طلاق در این نوع ازدواج ها این فرضیه را تایید نمیکند که شناخت خانوادگی از جدایی بعدی میکاهد یا توافق بهتری از این ازدواج فامیلی بدست میاید. در مورد مشاوره تلفنی ازدواج شما میتوانید به سایت مرکز مشاوره آویژه مراجعه کنید.

مزایا و معایب ازدواج فامیلی چیست؟

از مزایای ازدواج فامیلی البته ازدواج بابستگان نزدیک نه ازدواج بابستگان دور، نزدیک بودن سطح فرهنگی خانواده طرفین، آشنایی با کانون و محیط و رفتارخانواده ای است که طرف مقابل در آن رشد یافته و چهارچوب شخصیت و عقایدش درآن فرهنگ براساس عقاید و رفتار و اعمال دیگر اعضای خانواده انسجام یافته و عادات او را تشکیل می دهد که دیدگاه فروید بااین مضمون:《رفتار و اعمال انسان در بزرگسالی ریشه در امیال و آرزوهای سرکوب شده در کودکی دارد که خود رادر سنین بالاتر نشان میدهد》تاکید برصدق این مسئله دارد.

ازدواج یا نکاح با بستگان خصوصا بستگان نزدیک از آنجایی که پایداری زندگی زوجین برای اطرافیان به سبب نسبت فامیلی در اولویت قرار میگیرد باعث تحکیم روابط فامیلی می شود واطرافیان می کوشند با رفتار احترام آمیز خویش اگرچه وجوداختلاف در بین خانواده های طرفین به دلیل هم سنگ نبودن کف ترازوی فرهنگ و چهارچوب و عقایدخانواده ها کاملا امری طبیعی است، امنیت روحی زوجین را پا برجانگه دارند.

از دیگر فواید ازدواج فامیلی سخت نگرفتن بر مراحل اولیه امر پسندیده ازدواج وحفظ حرمت قومی است که تحقق این امر برعهده ریش سفیدان و معرف هاست. ازدواج فامیلی به طورناخودآگاه وسیستماتیک اموال و دارایی هارا درهمان قوم نگه می دارد و تاحدودی از انتقال به غیربستگان مانع می شود.

معایب ازدواج فامیلی چیست؟

 همانگونه که هیچ امری تنها خیر محض یا شرمحض نیست ازدواج فامیلی نیز معایب خود را دارد. ازجمله این معایب در نظر نگرفتن و عدم سنجش تمام ابعاد شخصی و اجتماعی فرد از جهت دارا بودن نسبت فامیلی است که این سهل انگاری به ظاهرساده زمانی سربر می آورد که زوجین باهم هم خانه شوند و به تمام جزییات روحی رفتاری و روانی یکدیگر پی میبرند، آنجاست که تفاوت ها و تناقض ها به خودرنگ میگیرند و گاهی به هیچ نحوی نمیتوان با بعضی از این تفاوت ها کنارآمد. در نتیجه عدم سازگاری را در پیش می گیرند.

 از این رو زوجین در دوران آشنایی قبل از خواندن خطبه عقد حتما باید به روانشناس یا مشاوره خانواده مراجعه کنند. تا ضمن مصاحبه حضوری مورد سنجش تیپ شخصیتی قراربگیرند وتفاوت های شخصیتی آن ها و جزئیات عقاید آن ها مشخص گردد و اگر روانشناس یا مشاورخانواده مربوطه تشخیص بر مطلوب بودن و ادامه رابطه آن ها را اعلام کرد ازدواج به نفع وصلاح طرفین می باشد. پیامدعدم سازگاری زوجین نیز برهم خوردن روابط خانواده های طرفین ازدواج است و جدایی دو نفرنیز سبب قطع ارتباط کامل خانواده ها و حتی فراتر از آن از هم پاشیده شدن یک طایفه یا قوم است و امکان دارد این قطع ارتباط ها تا ازدواج مجدد دو طرف به طول بینجامد و یا هرگز رخ ندهد.

ركنا